Proiektuak 2019

Proiektu honen xedea da komunitatean, profil profesional berrietan eta teknologien erabileran oinarritutako esku-hartze sorta bat diseinatzea eta ebaluatzea. Esku-hartze horiek guztiak adinekoen gaitasun funtzionala hobetzera bideratuta daude.

Proposamena AGASE unitatean lortutako emaitzetan oinarritzen da, eta jarraian deskribatzen dira erantzuna ematen dioten beharretik abiatuta:

• Elikadura: dieta eraginkorrak eta bisualak egitea baldintzatzaile nagusietara egokituta; esaterako, DMra.

• Eguneroko bizitzako zereginak gauzatzea: ABVD eta AIVD-ean hautemandako alterazioak eta zailtasunak konpentsatzeko laguntza

• Hondamen kognitibo arinari ekitea

• Bakardadeari eta motibaziorik ezari heltzea

• Jarduera fisikoa: orientabidea eta laguntza erraztea jarduera fisikoaren maila handitzeko

• Etxebizitzako, bide publikoko eta garraioko oztopo arkitektonikoak ezabatzea edo minimizatzea.

Proposamen honek eragin nabarmena izan dezake hainbat arlotan:

ADINBERRI Estrategiarako: AGASE zerbitzu berritzaile berria aukera bat da ebidentziak sortzen jarraitzeko, Gipuzkoako lurraldean garatu eta ezarri ahal izateko; erkidegoaren eremua indartuta eta enplegua, profil profesional berriak eta teknologien garapena sortzeko iturri bihurtuta.

Osakidetzarentzat: adinekoentzako arretaren orientazioa ahalmen funtzionalaren babesera eta sustapenera indartzea ahalbidetzen du; lehen mailako arretako (AP) eta arreta espezializatuko (AE) erreferentziazko profesionalei lana arintzen dizkien eta hautemandako beharrei erantzunak ematen dizkien zerbitzu bat indartuta.

Halaber, aukera ematen du ikuspegi komunitarioa osasunaren arretan txertatzeko, bokazio proaktibo eta aurrerakoi argiarekin. Honetaz gain, profesionalen berreziketa-lana indartzen du, adinekoen arretaren foku-aldaketan aurrera egiteko eta gaixotasunetik funtziora igarotzeko.

Udal-erakundeentzat: zahartze osasungarria laguntzeko zerbitzu soziosanitarioak identifikatzeko, zentralizatzeko eta antolatzeko aukera ematen du, sarbidean ekitatea hobetuz. Gainera, osasun-arloko eta gizarte-arloko profesionalekin batera lan egiteko aukera ematen du, hautemandako premiei modu bateratuan erantzuteko. Benetako aukera da integrazio soziosanitariorako eta osasunaren esparru komunitarioa garatzeko.

Hezkuntza Sailarentzat: profil profesionalak eta dagozkien curriculumak berrikusteko aukera bat da, aldatzen ari diren eta beharrizan berriak sortuko dituzten inguruneetan erantzun profesional berriak eman ahal izateko.

Herritarrentzat: zerbitzu berri bat eskaintzen du, eta zerbitzu horretan arreta berezia eskainiko zaie eguneroko bizitzako alderdiei, eragin handia baitute haien bizi-kalitatean, hautemandako osasunean eta gizartean parte hartzeko gaitasunean, normalean behar duten arreta aurkitzen ez dutenentzat. Adinekoek beren komunitatearen beharrak eta aktiboak identifikatzen parte hartzeko espazioa ere bada, adinekoekin benetan adiskidetsua eta inklusiboa izateko.

Proiektu honen helburu orokorra bazterketaren eta zahartzearen inguruko hainbat errealitateren egoeraren eta beharren diagnostikoa egitea da, genero ikuspegia kontuan hartuta. Zehazki, adineko pertsonen egoera ezagutzea da kontua, gizarte-bazterketari buruzko aldagai garrantzitsuei dagokienez, eta Gipuzkoan egoera desberdinetan baztertuta dauden pertsonak nola zahartzen diren ezagutzea. Gainera, aztertutako errealitateen beharrak identifikatuko dira eta bazterketa-prozesuetan arreta- eta laguntza-formulak identifikatzeko ekintza-proposamenak diseinatuko dira.

Helburu orokor hori honako helburu espezifiko hauetan zehaztu daiteke, aztertu beharreko biztanleria-motaren arabera:

Arrisku eta gizarte-bazterketako adineko pertsonak, genero-ikuspegia kontuan hartuta:

• Gipuzkoan bizi diren adineko pertsonen gizarte-bazterketan eragiten duten dimentsioak aztertzea.

• Gipuzkoan gizarte bazterketan egoeran dauden adinekoen erradiografia kuantitatiboa eta kualitatiboa egitea.

• Pertsona horien premiak eta arreta-eskariak aztertzea, beren  esperientzietatik abiatuta.

• Bazterketa-prozesuetan arreta- eta laguntza-formulak identifikatzea.

1. Zahartze-prozesuan dauden baztertutako pertsonak, batez ere osasun mentaleko arazoak dituztenak eta etxerik gabekoak.

2. Gipuzkoan zahartzen ari diren pertsona baztertuen egungo egoeraren erradiografia kualitatiboa egitea, haien diskurtsoak eta bizi-historia aztertuz.

•    Pertsona horien premiak eta arreta-eskariak aztertzea, beren esperientzietatik abiatuta.

• Bazterketa-prozesuetan arreta- eta laguntza-formulak identifikatzea.

Gipuzkoan bizi diren 55 urteko eta gehiagoko pertsona guztiak dira xede-populazioa, gizarte-bazterketako prozesuan daudenak, konstruktoaren ikuspegi multidimentsional batetik, bai eta bazterketako bizi-ibilbideak dituzten eta zahartze-prozesuan dauden pertsonak ere. Profilak, beharrak eta ekintza-proposamenak aztertzean genero-ikuspegia sartuko da.

El Proyecto CAREHUB afronta el reto de convertir el envejecimiento de la población en una
oportunidad para el desarrollo social y económico de Gipuzkoa. Así, el proyecto tiene como objetivo básico el desarrollo de un HUB de Servicios Socio-sanitarios integrados que garanticen un continuo de atención a lo largo de la vida y especialmente en la etapa de envejecimiento, caracterizado por la creación de un Gestor Único que articule la relación entre la demanda de necesidades socio-sanitarias en el hogar y la oferta de servicios asistenciales.

Para la consecución de este objetivo general será igualmente necesario el logro de una serie de objetivos de carácter específico, entre los que cabría destacar por su relevancia los siguientes:

• Contextualizar y explicitar el marco de actuación de los servicios socio-asistenciales e identificar y caracterizar a los principales agentes públicos y privados intervinientes, así como las tendencias o demandas sociales.
• Profundizar en el conocimiento de las necesidades actuales y futuras de las personas mayores y sus familias en Gipuzkoa, con el propósito de definir y priorizar los servicios socio-sanitarios.
• Analizar experiencias de éxito en el abordaje de los servicios socio-asistenciales en el hogar que sirvan de inspiración para la definición de servicios potenciales.
• Analizar propuestas empresariales de servicios socio-sanitarios no exitosos e indagar en las causas de su ausencia de viabilidad.
• Definir una Propuesta de Valor para un HUB o Gestor Único de servicios socio-sanitarios para la atención continuada en la tercera edad, que articule la relación entre la demanda de necesidades socio-sanitarias en el hogar y la oferta de servicios asistenciales
• Conceptualizar y definir un modelo de negocio escalable a partir de la Propuesta de Valor.
• Desarrollar un Producto Mínimo Viable que permita validar con los usuarios finales, incorporando así su perspectiva en el diseño de los servicios.
• Definir el Modelo de Financiación que haga viable la oferta de servicios resultante que haga viable la oferta de servicios resultante.

Los principales destinatarios de los servicios socio-sanitarios del Proyecto CAREHUB se
localizan en el colectivo de personas con algún grado de dependencia, principalmente personas mayores.

El proyecto CAREHUB observará una metodología de trabajo basada en la comunicación continua con las personas usuarias, la experimentación de mercado y la iteración, tanto en el desarrollo de la Propuesta de Valor como del Modelo de Negocio.

Desarrollo de una nueva metodología para la detección temprana y el tratamiento de la disfagia y sus complicaciones asociadas, desde un enfoque multimodal y multidisciplinar en el entorno residencia y de centro de día.

Se persigue generar un procedimiento basado en la Intervención Mínima Masiva (IMM) que se estandarizado y reproducible en otros entornos, y que permita valorar la disfagia y estratificar en perfiles de gravedad y necesidad de tratamiento a los usuarios de los distintos perfiles. Posteriormente se establecerán medidads de intervención masiva acorde a los perfiles generados, que permitan disminuir los efectos de esta patología en el anciano.

La Intervención Mínima Masiva (IMM) se trata de un innovador modelo de atención a la disfagia desarrollado hasta ahora para el anciano hospitalizado y que aún está en fase de validación. Esta intervención sistemática y protocolizada tiene como objetivo realizar una detección precoz de la disfagia, para posteriormente establecer un tipo de tratamiento (intervención) de baja intensidad (mínima) que alcance a todos los pacientes ancianos hospitalizados (masivo). (Implantado en el Hospital de Mataró en Cataluña)

Con este proyecto, se espera desarrollar y adaptar esta nueva metodología para ser aplicada a nivel residencial y en centros de día donde los recursos físicos y humanos son más limitados, y generalmente menos individualizados.

Las principales innovaciones que se desarrollan en este proyecto destacan:

• Se realizará una formación específica para establecer una base unificada de conocimiento respecto a la disfactia y problemas asociados, para poder partir de un nive de pericia en su abordaje qu esea sólido, homogéneo y actualizado, que nos permita trabajar con criterios metodológicos compartidos.
• Estudio de factores de impacto en la difagia y selección de instrumentos de meidición de dichas variables en disfagia y muestra a nivel residencial y de centro.
• Selección, adaptación desarrollo de instrumentos de valoración de:
  o Deglución
  o Nutrición e hidratación
  o Higiene Oral
  o Reserva cognitiva
  o Grado de autonomía
  o Impacto y Calidad de vida
• Percepción del usuario
• Definición de perfiles de disfagia según la gravedad

Por tanto, el desarrollo de un nuevo modelo de intervención en disfagia nos va a permitir una nueva forma de atender esta patología de forma que impacte en la mejora de los resultados en salud y calidad de vida en nuestros centros:

• Detección temprana de los primeros síntomas de la disfagia
• Prevenir el desarrollo de estadios de la disfagia más complicados
• Disminución de la prevalencia de disfagia en la población anciana
• Reducción del desarrollo de infecciones de las vías respiratorias, como la neumonía
• Reducción de la eventualidad de atraganteamientos.
• Mejora del estado nutricional e hídrico.
• Disminución de la mortalidad producida por las secuelas de la disfagia
• Mejora en calidad de vida
• Mayor adherencia al tratamiento en términos de cumplimiento

EGARRIA proiektuaren helburu nagusia honako hau da: kontsumitzaile
seniorrarentzat produktu espezifikoen gama desberdinak sortzea, ehundura
egokituak, oligoelementuetan aberastuak beren beharren arabera, eta gatz,
azukre eta koipe eduki orekatua dutenak. Produktu horiek testura
desberdinetan egokituta egongo dira (eztia, nektarra, pudding-a edo gelatina),
murtxikatzeko eta irensteko arazoak dituzten seniorren azpitalde batzuen behar
espezifikoak asetzeko. Gainera, elaborazio berrien ezaugarri sentsorial eta
organoleptikoak hobetzea espero da, hartzailearen eskakizunak, gustuak eta
emozioak kontuan hartuta.

Gure adinekoen ezaugarri sentsorialak hautemateko gaitasunari eutsiz,
ongizate fisikoa eta mentala prebenitzen edota hobetzen lagun liteke, zahartze
osasungarria sustatuz.
Proiektu horren ondorioz, produktu horiek garatu, sortu eta merkaturatzeko
oinarri teknologikoko enpresa berri bat sortzeko asmoa dago.

Elikadurari dagokionez, adineko pertsonari eragiten dioten aldaketa nagusiak
hauek dira:

• Traktu gastrointestinalaren aldaketak
• Murtxikatzeko zailtasuna. Errendimendu metaboliko txikiagoa
• Hidrataziorik eza. Disfagia
• Dastamenaren eta usaimenaren zentzumenak gutxitzea. Jateko gogorik eza.
• Nutrizio-farmakoen arteko interakzioak eta nutrizio-urritasunak.

Hori guztia kontuan hartuko da EGARRIA proiektuko produktu berrien
garapenean. Produktu horiek honako ezaugarri hauek izango dituzte:

• Hidratazioa errazten duten osagaien osaera,
• Askotariko produktuen eta osagaien formatu-gama,
• Erraz murtxikatu eta irenstea, disfagia maila desberdinak eta murtxikatzeko
eta irensteko zailtasunak kontuan hartuta,
• Erakargarriak zaporeari, testurari eta itxurari dagokienez. Produktuak
sektorearentzat organoleptikoki erakargarriak diren errezeta tradizionaletan
oinarrituta egingo dira. Gainera, aldez aurreko azterketa bat egingo da gustua zuzendu eta emozio positiboak sortuko dituzten tresnarik onenak zehazteko,
kolore, testura, aroma edota zaporeen bidez.
• Erraz prestatzekoak, disolbatzekoak, berotzekoak, zerbitzatzekoak, etab.
• Nutrizioaren aldetik orekatuak, biztanleriaren sektore horren behar
espezifikoen arabera aberastuta daudelako mikronutrienteetan, eta zuntza,
proteinak eta antzeko mantenugaiak ematen dituzten osagaiekin eginda
daudelako, garapenaren, gantz osasungarrien eta funtsezko mikronutrienteen
arabera. Adinekoen aurrez prestatutako janariari buruzko eragozpenak
gainditzea, janari freskoa eta osasungarria eskainiz.
• Tokiko produktua erabiltzea testurizatutako produktuen landare-oinarriak
garatzeko.

Beraz, proiektu honen erronka nagusietako bat hainbat produktu mota
eskaintzea izango da, hainbat formatutan, bereziki adinekoen artean
hidratazioa sustatzeko asmoz. Proiektu honetan, frutekin, barazkiekin eta
lekaleekin egindako produktu berritzaileak garatzea espero da (saldak,
erregosiak, pureak...), mantenugai espezifikoetan duten ekarpenagatik
hautatutako osagaiekin, eta helburu-segmenturako interesgarritzat izango
direnak.

• 3 prototipo, testuran egokitutako fruta-zukuetan/pureetan oinarrituta
• 3 prototipo zukuetan/barazki-pureetan/testuran egokitutako lekaleetan
oinarrituta

Guztiek izango dute azukre, gatz eta gantz kopuru orekatua, eta seniorren
elikaduran eragin positiboa izatea espero da.

Irtenbide horiek pertsonalizatuak eta 60 urtetik gorako pertsonen behar
nagusietara egokituak izango dira, eta ekonomikoki bideragarriak diren
elikadura-proposamenak lortzea da helburua, pertsona guztiek elikadura
osasungarria eta orekatua izan dezaten, haien estatus soziala edozein dela
ere. 

Proiektuaren helburuak honako hauek dira:
1. Gizarteari tresnak eskaintzea zahartze aktiboa, baliozkoa eta osasungarria
lortzeko, elikagai aberastu eta funtzional berriak garatuz. Gure adinekoen bizi-
kalitatea hobetzea.
2. Elikadura-lehentasunei buruzko ezagutza handitzea, seniorren faktore
sentsorial, fisiko, kultural eta pertsonalak integratuz, beren itxaropenak betetzen
dituzten produktuak merkatuan eskaintzeko gaitasunarekin.
3. Seniorretara bideratutako egungo produktuen gama zabaltzea eta
dibertsifikatzea, eskaintza haien gustuetara egokituta. Produktu berritzaileak
eskaintzea, egungo produktu-sorta zabaltzea eta otorduetarako negozio-lerro
berria sortzea.
4. Mota horretako proiektuek profesionaltasun handiagoa bilatzen dute AITA
MENNI eta AUSOLANentzat, egoitza-kudeatzaile gisa dituzten laguntza-
prozesuetan, eta haien zerbitzuetan bereizketa eta espezializazioa bilatzen
dute, menu egokituak eta erakargarriak izateko aukera eskainiz.

Enpresek paper garrantzitsua betetzen dute fase honetan, sentsibilizazio- eta
coaching-programa indibidualizatuen bidez, erretirotik gertu dauden langileek
igarobidea hobeto egiten lagun dezaketelako.

Horrelako programen bidez, adineko pertsona autonomoak lortzen dira,
prestatuak eta gizarteari ekarpenak egiteko eta haien ezagutza eta esperientzia
herritarrei itzultzeko gogoz daudenak.

Aegon 2017k 15 herrialdetan egindako ikerketaren arabera, Espainian eta
Japonian (bizi-itxaropen handiena duten bi herrialdeak) planifikatzen dute
okerren langileen erretiroa.

Testuinguru horretan, gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari da gizarte osoak,
eta bereziki enpresek, erretirora igarotzeko benetako politikak har ditzaten apustu
irmoa egitea, zahartze aktiboa eta osasungarria lortzeko.
Proiektua Garapen Esperimentalaren  ildoan kokatzen da eta, proiektuaren bidez, gure asmoa da:

1. Nazioartean ekimen berritzaileak identifikatu, aztertu eta hartzea
enpresetan zahartze aktibo eta osasungarriaren arloan [honekin
lerrokatuta lehendik dauden ezagutzak eta teknikak eskuratzea,
konbinatzea, konfiguratzea eta erabiltzea, produktu, prozesu edo zerbitzu
berriak edo hobetuak egiteko]

2. Gure inguruko enpresaren batean identifikatutako eta aztertutako ekimen
berritzaileen ezarpena esperimentatzea [honekin lerrokatuta: "funtsean
finkatuta ez dauden produktu, prozesu edo zerbitzuei hobekuntza tekniko
berriak ematea bada helburu nagusia, prototipoak sortzea, erakustea,
proiektu pilotuak egitea, saiakuntzak egitea eta produktu, prozesu edo
zerbitzu berriak edo hobetuak baliozkotzea

Gainera, proiektu honen bidez, ezagutza sortu nahi da, eremu horretan jarduten
duten erakundeen lehiakortasuna hobetzeko eta, aldi berean, sektorean enpresa-
jarduera berrien ekintzailetza sustatzeko, Adinberri Fundazioak eta Foru
Aldundiak berak zahartzearen inguruan ekonomia berria eta eragile berriak
(enpresak, elkarteak, etab.) sustatzeko duten asmoarekin bat etorriz.

Hiritik At

Belaunaldien arteko etxebizitza kooperatiboen azterketa, eredu izan daitezen.

Gizarte-berrikuntzako proiektu bat da, eta, funtsean, "Zainketak eta arreta" ren jarduera-eremuan kokatzen da, "Adinberri Programaren" oinarrien barruan; izan ere, proiektuak gaikuntza-modu berriak garatzea dakar, etxeko zaintza partikularretan lan egiten duten pertsonek, batez ere emakumeek, migratuek eta barnekoek, duten arazo errepikari eta kezkagarriari erantzuteko, eskatutako kualifikazio ofiziala lortu ahal izateko. 

Behagiren datuen arabera (Gipuzkoako Behatoki Soziala 2017), adinekoen artean etxebizitzan egotearen tasa % 77,74 da. Migratutako pertsonek zaintzak, ezegonkortasun- eta kalteberatasun-baldintzetan ematen dira. Familia izan da, eta da oraindik ere, adinekoen zaintzaren hornitzaile nagusia, baina familia-sareak zaintzeko duen gaitasuna murriztu egin da, eta, horren ondorioz, familiek gero eta gehiago jotzen dute zaintza-zerbitzu pribatuetara mendeko senideen arretari aurre egiteko.

Kontratazio partikularren azkartasuna, estaldura handia eta malgutasuna ordutegietan eta funtzioetan, beste zaintza profesional batzuen aldean kostu txikiagoa izatea, eta beste pertsona batzuek bete nahi ez dituzten etorkinek lanpostuak okupatzea direla eta, adinekoak zaintzen dituzten etorkinen kopurua handitu egiten da, "Adinekoak zaintzen dituzten etorkinak" gizarte-fenomenoa bezala ezagutzen dena.

Emakume etorkin horien prestakuntzarik ezak, azkenean, ondorio kaltegarriak eragiten dizkie zaindutako pertsonei eta beraiei, eta, aitzitik, haien prestakuntzak onura ugari ekartzen ditu.

"PERTSONEI ARRETA SOZIOSANITARIOA ETXEAN" PROFESIONALTASUN-ZIURTAGIRIA, KALITATEZKO ZAINKETAK EMATEKO ETA PREKARIETATE- ETA KALTEBERATASUN-EGOERATIK ATERATZEKO.

Helburu orokorra:

Ete partikularretan zainketa sektorean langileen enplegagarritasuna hobetzea eta emandako zerbitzuen kalitatea handitzea, "Pertsonei arreta soziosanitarioa etxean ematea" profesionaltasun-ziurtagiria lortzea erraztuko dien trebakuntza- eta orientazio-ibilbide bat garatuz, bide ez-formalaren eta lan-esperientziaren bidez.

Helburu espezifikoak

1. Helburu espezifikoa:

Gaikuntzako prestakuntza-produktu bat garatzea, autoprestakuntzan eta talde-gaikuntzan oinarritua, kolektibo hartzailearen ezaugarri eta beharretara egokitua, eta profesionaltasun-ziurtagiria lortzeko beharrezkoak diren eta kalitatezko zerbitzuak emateko beharrezkoak diren ezagutzak eskuratzea ahalbidetuko duena.

2. Helburu espezifikoa:

"Lanbide-gaitasunak lan-esperientziaren bidez edo prestakuntzako bide ez-formalen bidez ebaluatzeko eta egiaztatzeko prozeduretan" parte hartzeko erraztasunak ematea eskatzen den gutxieneko lan-esperientzia egiaztatu ezin dutenei.

3. helburu espezifikoa:

"Lanbide-gaitasunak lan-esperientziaren bidez edo prestakuntzako bide ez-formalen bidez ebaluatzeko eta egiaztatzeko prozeduretan" eskatzen diren aurreinskripzioak eta inskripzioak izapidetzea erraztea.

4. helburu espezifikoa:

Enplegua hobetu nahi duten hartzaileengan, tokiko garapen-agentziek eskainitako "Enplegua, orientazioa eta prestakuntza" zerbitzuetan parte hartzea sustatzea. 

Onuradunak:

20 pertsona izango lirateke, Gipuzkoako Lurralde Historikoan bizi direnak eta etxeko zaintza partikularren sektorean lan egiten dutenak, batez ere barnekoak edo lanaldi zatituak dituztenak, edo aldizka lan egiten dutenak (gaur egun langabezian daude, lan partikularra aldatzen ari diren une batean, artatutako pertsonaren heriotzagatik, instituzionalizazioagatik eta abarrengatik

Exercita Cita-Alzheimerren sortutako programa bat da, funtzio kognitibo guztiak
lantzen dituena, saio desberdinetan programatua, ariketa erakargarriekin eta
konplexutasunean aldatzen direnak parte-hartzaileen maila kognitiboetara
egokitzeko. Baina, gainera, programa propioa da, elebiduna, euskal kulturaren
berezko elementuak dituena, genero-ikuspegia zaindu duena, eta, beraz, bizi
garen gizartera eta kulturara egokitua, narriadura kognitiboaren prebentzioan
fokua ezartzen duena eta gure erakundeek markatutako ardatz estrategikoekin
bat egiten duena.

Gainera, azterlan honetan garatu eta probatuko den prozesuaren bidez,
Exercitak sistema bat izango du erabiltzaileek beren ezaugarrietara hobekien
egokitzen den programa zein den jakiteko eta jarduerak modu autonomoan
egiteko aukera izateko.

Proiektu horren garapenari esker, dementziarik gabeko pertsonei buruzko esku-
hartze kognitiboko programa bat garatzeko beharra hauteman ahal izan zen,
gure inguruneko berezitasun soziokulturalak bilduko zituena. Horrela,
narriadurari aurrea hartzeko eta Europan eta munduko beste leku batzuetan
ezartzen ari diren prebentzio-neurriekin bat etorriz lan egiteko, azken urte
honetan psikoestimulazio kognitiboko programa bat garatu da CITA-alzheimer,
Exercita-n. Orain arte, 1.000 ariketa baino gehiago egin dira, zailtasun-maila
desberdinetako saioka egituratuta.

Proiektu honen helburua kognizioa sustatzera bideratutako jarduera-programa
bat egokitzeko prozesuan berritzea da, pertsona bakoitzari egokitutako
materiala sailkatzeko eta esleitzeko sistema baten bidez, adinaren, hezkuntza-
mailaren, okupazioaren, jarduera intelektualaren eta kexa kognitiboen arabera.
Bigarren mailako helburu gisa, programaren atxikidura eta erabilgarritasuna
aztertuko dira.

Ekimen hau CITA kapital soziala osatzen duten boluntarioei zuzenduta dago,
azken hamarkadan hainbat proiekturen bidez lankidetzan aritu direnei, hain
zuzen ere. Hala ere, hurrengo fasean, CITA-Alzheimer Fundazioak lurraldeko
60 urtetik gorako pertsona gehienengana iritsi nahi du. Programaren onuradun
izan daitezkeen erakundeen artean erretiratuen elkarteak, beste kolektibo
batzuk eta gizarte eta osasun arloko erakundeak daude.

Bestalde, sinergia argia identifikatu dugu IIS Biodonostiak aurkeztutako Esku-
hartze berritzaileak funtzionaltasuna mantentzeko eta mendekotasuna
prebenitzeko AGASE (Adinduen Gaitasuna Sustatzeko Unitatea) adinekoen
Funtzionalitatea Balioesteko eta Laguntzeko Unitatetik; proiektuarekin.
Finantziazioa emango baligute, bi proiektuen arteko lankidetza bat zehaztuko
genuke, bi proiektuen garapenerako ahalik eta modu egokienean.

Proiektu honen helburu nagusia da kudeaketa soziosanitarioko eredu prebentibo bat diseinatzea, eskalagarria eta Gipuzkoako udalerri mota guztietara erreplika daitekeena, baina, aldi berean, udalerri bakoitzaren ezaugarri berezietara egokitu daitekeena, eta pilotu bat egitea Goierriko adinekoen (70 urtetik gorakoak, ahulak izateko bidean edo ahul arinak) autonomia-denbora eta bizi-kalitatea luzatzeko.

Proiektua behar bezala burutzeko eta, horrela, esperientziatik abiatuta, baliabide osagarri soziosanitario bat proposatu ahal izateko, era guztietako udalerrietako adinekoen bizi-kalitatea hobetu ahal izateko, ezinbestekoa da partzuergoko eragileek esku hartzea. Horrela bakarrik lortuko da kronizitateetarako edo larrialdietarako laguntzetara bideratutako baliabide publikoak aurreztea lortzen duen proposamena.

Ahula Proiektua zerbitzu pribatua da, familiek prestazio ekonomikoetarako laguntzen bidez eskura dezaketena, bai familia-ingurunean, bai arreta profesionalean. UBIKAREko zerbitzuetara sartzea oso erraza da, familiek deitzen dute, etxera bisita bat egitea adosten da eta UBIKAREko mediku eta erizainek pertsonaren diagnostiko integrala egiten dute, doan. Bisita horretan, eta berehala, familiarekin adostutako irtenbide bat diseinatzen da, pertsonaren bizi-kalitatea hobetzeari lehentasuna emango diona, diagnostikoaren emaitza teknikoak eta adinekoaren autopertzepzioa kontuan hartuta.

UBIKARE zerbitzua modularra da. Familiekin truke-palanka xedatzen da, funtzionaltasuna mantentzeko eta pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko. Nork behar du laguntza integrala etxean? Behar hauek dituzten pertsonak:

• Etxean bizitzen jarraitzea, gaixotasun kronikoa edo ebakuntza ondokoa izan arren: kudeaketa, esku-hartzea, osasunerako hezkuntza eta pertsonarengan hautemandako osasun-beharren monitorizazio presentziala. Zergatiari erreparatzen zaio, ondoren pertsonak/senideek ikaskuntza bat egin dezaten eta, horrela, ager ez daitezen.

• Hauskortasun fisikoari aurre egitea eta etxean bizitzen jarraitzeko autonomia hobetzea: pertsona bakoitzarentzako indar, oreka eta erresistentzia pertsonalizatuko programak izugarrizko onurak lortzen ditu eta adinarekin eta bizi-ereduarekin lotutako arazoak murrizten ditu.

• Dementzia eta Alzheimerra etxean: neuropsikologiako profesionalek plan pertsonalizatu bat diseinatzen dute estimulazio kognitiboan eta psikomotorrean oinarrituta, errutina pertsonalekin batera pazienteei eguneroko bizitzako oinarrizko jarduerekin forma integratuan jarraitzeko aukera emango diena. Plan honek gaixotasunaren bilakaera eta ondorioak moteltzen ditu, etxean.

Adostutako esku-hartze plana ere eboluzionatzen ari denez, urtean 4 aldiz egokitzen da batez beste, intentsitatea eta esku-hartze mota aldatuz, unean uneko lehentasunaren arabera. Hori dela eta, planifikatutako eta gauzatutako esku-hartze bakoitzak lor daitezkeen gehieneko emaitzak lortzen ditu bizi-kalitatearen hobekuntzari dagokionez.

Bakardadearen kontzeptua, soziala zein emozionala, adinekoen bizi-kalitatearen adierazle gisa erabiltzen da. Adinekoei lagundu nahi die Adinkidek, beren bakardade-sentimenduak arindu ditzaten, beren laguntza-sare sozialak sendotuz eta haien ongizatea eta gogo- eta osasun-egoera hobetzen lagunduz.

Horregatik, erakundeak 2015ean erabaki zuen Auzokide Bikainak proiektua abian jartzea, adinekoen bakardadea eta isolamendua prebenitzeko helburu nagusiarekin, auzo bereko bizilagunekin harremanetan jarriz, eguneroko jarduerak partekatu eta une jakin batzuetan laguntza truka dezaten.

Proiektu hau, sare sozialetan oinarrituta eta Grandesvecinos.org webgunearen bidez antolatuta, sare sozialak ehuntzeko eta adinekoak auzoaren bihotzean kokatzeko modu berritzailea da. Oso modu sinplean, gertu bizi diren eta ekintza sinpleekin auzoko adinekoen bakardadea arintzen eta haien bizi-kalitatea hobetzen lagun dezaketen pertsonak harremanetan jartzea ahalbidetzen du. 

Proiektua ‘Les petits frères des Pauvres’ nazioarteko erakundearen ‘Voisin-Age’ ekimen frantziarrean oinarritzen da, eta Adinkiderekin (‘Grandes Amigos’) lankidetzan aritzen da Espainian ezartzeko.

Proiektu honen helburua auzoko adinekoen bizi-kalitatea hobetzea da, hurbileko pertsonak harremanetan jarriz.

1.    Auzotarren elkartasuna birsortzea adinekoen inguruan eta haiekin, eta elkarri laguntzeko giroa bultzatzea, errespetuzko eta askatasunezko giroan.

2.    Auzo bateko adinekoen bakardadearen aurkako borrokan parte hartzea, belaunaldien arteko topaketak erraztuko dituzten harreman errazen bidez.

3.    Auzo berean izena emandako proiektuko parte-hartzaileentzako antolaketa-tresna izango den webgunea garatzea. Erabiltzaileen eskubideak errespetatzen direla bermatzeko baldintza guztiak betetzen dituen plataforma pribatu bat izango da, datu pertsonalen babesari buruz indarrean dagoen legeriak babestuta. 

GUNEAK-ETXE digitala zaintza teknologiko eta sozialeko azterlan bat da, eta haren helburua da zehaztea zer aukera dituzten eraikuntzako teknologiek, domotikoek, osasunekoek, osasun-zerbitzuetakoek, laguntzakoek eta etxe digitalekoek adinekoen beharrak asetzeko.

Etxe Digitalaren teknologien azterketa bat egitea, eta teknologia horietako zein diren adinekoei beren etxeetan modu autonomoan bizitzen jarraitzeko aukera emango dieten konponbideak garatzeko oinarria, haien bizi-kalitatea hobetuz, segurtasuna, erosotasuna, laguntza-zaintzak eta aisialdia eskainita.

Zerbitzu teknologiko erakargarriak ezartzea eta aztertzea, ondo ezagutzen diren funtzionaltasunekoak, adinekoen interesa pizteko gai izango direnak, eta une oro erabiltzaileari haien onurak transmititzea.

Irtenbide komertzial integratuak aztertzea, planteatu diren adinekoen premiei irtenbide osoa emateko. Beraz, gailuen kudeaketa integratzea, ekintzak programatzea eta sistemarekin modu atseginean elkarreragitea da helburua, pertsona moldatzen den ingurunea erraz kontrolatu ahal izateko eta segurtasun-, erosotasun-, osasun- eta aisialdi-beharrak integratzeko.

Elkarlanerako lan-sare bat ezartzea Gipuzkoako Lanbide Heziketako hainbat ikastetxeren eta Tknikaren (Lanbide Heziketari Aplikatutako Ikerketa eta Berrikuntzako Zentroa) artean. Sare horretan, lanbide-arlo desberdinetako ikasleak eta irakasleak sartuko dira, eta horietako bakoitzak, bere diziplina teknologiko eta sozialetatik, beren ezagutzak sartu eta eman ahal izango ditu Etxe Digitalaren ikasketaren garapenean. Horretarako, industriako, osasuneko, kultura-zerbitzuetako eta komunitateko lanbide-arloetako ikasleek praktikak egingo dituzte proiektuan zehar, jakintzak diziplina anitzetan trukatuz.

Etxe Digitalaren eskalagarritasuna aztertzea, bereziki adinekoen beharrak asetzera bideratutako zerbitzuak eskainiko dituena, horiei erantzungo dien konponbide integral bat garatuz.

Etxe Digitalean lan egingo duten pertsonen prestakuntza-beharrak zehaztea eta zehaztea, bai oinarri teknologikoko prestakuntza-beharrak, bai arreta-beharrak.

Proiektuaren lehen zatian adinekoen egungo egoera aztertuko da, hau da, haien ezaugarri soziodemografikoak, kulturalak, bizikidetza-moduak eta jarduera interesgarriak. Azterketa horrek adineko pertsonek dituzten benetako beharrak zehazteko balio du. Behar horiek lau mota handitan egituratu dira:

• Segurtasun-beharrak.

• Mugikortasun- eta erosotasun-beharrak.

• Asistentzia- eta osasun-beharrak.

• Aisialdi- eta entretenimendu-beharrak.

Horrela, domotika, segurtasun-, erosotasun-, aisia- eta komunikazio-teknologiak hartzen dira kontuan, eta garrantzi berezia ematen zaie, halaber, pertsonen osasunari eragiten dioten zerbitzu integralei, kulturalei eta komunitateari.

Hurkoa Fundazioak hauskortasun-egoeran dauden adinekoei arreta emateko programa ezarri eta garatu nahi du, IKEIren eta LAHAR elkartearen lankidetzarekin esperientzia pilotuak abian jarriz.

Zehazkiago, hurkoa Fundazioaren proiektuaren helburu orokorra azpihelburu hauetan banakatu daiteke:

1.    Hurkoa Fundazioaren hauskortasunari arreta emateko eredua ezartzeko lan-plana diseinatzea: Hurkoa Fundazioaren, IKEI aholkularitza-enpresaren eta LAHAR elkartearen lankidetzari esker gauzatuko da proiektua. Hasieratik, ezarpen-prozesuaren plangintza egingo da (erantzukizunak, denborak...), eta programaren jarraipen- eta ebaluazio-plana eta sentsibilizazio- eta komunikazio-plana diseinatuko dira. 

2. Erkidegoaren esku-hartzea hauskortasunari arreta emateko lankidetza-sare bat sortuz: eragileen sare bat sortzen saiatuko da, adinekoen arteko hauskortasun-egoerei aurrea hartzeko eta lehendik dauden egoerak garaiz detektatzeko. Horretarako, esku-hartzearen xede diren udalerrietan eragileen mapa bat sortzea proposatzen da, eragileak ezagutzea eta sentsibilizatzea, eta haiekin izan beharreko harreman-eredua zehaztea. Azken helburua tokiko lankidetza-sare bat sortzea eta dinamizatzea izango da.

3. Banakako esku-hartzea hauskortasun-egoeran dauden biztanleekin: Gipuzkoako zenbait udalerritan (Arrasate, Azkoitia eta Pasaia) hauskortasun-egoeran dauden adineko pertsonekin esku hartzen saiatuko gara. Pertsonen hauskortasun-egoera sakonki ezagutzen sakonduko da, eta esku hartzeko plan bat diseinatuko da, udaleko gizarte-zerbitzuen laguntzarekin. Plana zehaztu ondoren, zehaztutako eragileek banaka esku hartuko dute.

4. Arreta-ereduaren ebaluazioa eta jarraipena: programaren eta hauskortasunaren arreta-ereduaren ebaluazio integrala egitean datza. Horretarako, gauzatze- eta eragin-adierazleen jarraipena egingo da, esku-hartze komunitarioaren eta egindako esku-hartze indibidualaren ebaluazioa formalizatuko da, eta arreta berezia eskainiko zaio programaren erabiltzaileen ikuspegia eta eragin-adierazleak txertatzeari.
 

5. Hauskortasunari buruzko sentsibilizazioa eta komunikazioa: azkenik, proiektu hau hauskortasun-programak artatutako pertsonengan sortutako inpaktua baino handiagoa izaten saiatuko da. Horregatik, komunitate osoari hauskortasunaren arloan zuzendutako sentsibilizazio- eta komunikazio-planaren hasieratik definituko da.

VIREEL proiektuak errealitate birtuala zahartze aktiborako terapia tradizionalekin batera erabiltzearen ondorioak aztertuko ditu. Ondorioak ikerketa zientifiko baten bidez aztertuko dira. Ikerketa hori Oroi Wellbeing (hirugarren adinekoentzako VR edukiak sortzen espezializatutako enpresa) eta Caser Residencial (hirugarren adinekoentzako egoitzak kudeatzen dituen enpresa handienetako bat) enpresen lankidetzaren bidez egingo da, teknologia hori terapietan sartzearen ondorioak alderatuz. Horri esker, Oroik terapeuten komunitateari begira sortutako produktuak eta edukiak baliozkotu ahal izango ditu, eta Caser Residencial enpresak, berriz, lehiakideekiko produktu berritzaile eta bereizgarri bat eskaini ahal izango du.

Horretarako, proiektu honetan ikerketa batzuk egingo dira VR terapia tradizionaletan sartzeak dakartzan onurak frogatu eta kuantifikatu ahal izateko. Era berean, VIREEL Proiektuaren ezaugarriak aztertuko dira: 

•    Egoitzak: zentro horietan erabiltzaileak eguneko 24 orduetan egoten dira, eta zentroak hartzen du adinekoen zaintza osoaren ardura. Finantzaketaren arabera, plazak publikoak edo pribatuak izaten dira.

•    Eguneko zentroak: adinekoak zaintzen dituzten zentroak dira, eta egoitzetan dauden pertsonek egiten dituzten terapia okupazionaleko jarduera berberak egiten dituzte. Finantzaketaren arabera, plazak publikoak edo pribatuak izaten dira. Kasu horietan, erabiltzaileak etxera itzultzen dira lotara.

•    Telelaguntza: urrutitik eskainitako laguntza-zerbitzuen enpresak (erorikoak saihesteko sistemak, etab.). Enpresa horiek udalei eskaintzen diete zerbitzua, eta haiek ordaintzen dute zerbitzua.

Ikerketaren helburua: azterketaren helburua da errehabilitazio kognitiboaren eraginkortasuna eta engagement-a aztertzea Oroi Cognitive aplikazioaren bidez. Horretarako, Errealitate Birtualeko betaurrekoak erabiliko dira narriadura globalaren eskalan gradu bat (ingelesezko siglak, GDS) 3tik 5era duten pazienteengan.

Ezarritako hipotesiaren arabera, egindako errehabilitazio kognitiboaren ondoren, errendimendu kognitiboa hobea izango da talde esperimentalean kontrol taldean baino, baita engagement-a ere.

ZAINDARI proiektuaren helburua San Ignacio eta Hermano Garate Zahar-Egoitzan Ikuspegi Artifizialean oinarritutako teknologia berritzailea sartzea eta baliozkotzea da. Teknologia honen helburua, TeiaCare Italiako start-upak espresuki garatuta dagoena egoitzetan erabiltzeko, egoiliarren gertaerak detektatu eta monitoratzea da. Zehazki, honako gertaera hauek detektatu eta erregistratuko dira dagokien denbora-markarekin:

1. Ohean dauden pertsonen jarrera-aldaketak
2. Ohetik altxatzeak
3. Erorikoak logelan

Gertaera anomaloak, hala nola gelatik irtetea edo bainugelako egonaldi luzeak gaueko ordutegian.

ZAINDARIk pilotaje- eta baliozkotze-azterlan bat egitea proposatzen du,

TeiaCare produktuaren eraginkortasuna aztertzeko. ZAINDARIn egin beharreko baliozkotzeak TeiaCare produktuaren efikazia eta eraginkortasun maila hauek neurtuko ditu:

I) teknikoa

II) asistentziala

III) ekonomikoa

IV) era berean, egoiliarren eta egoitzako langileen onarpena eta gogobetetasun-maila ere neurtuko dira.

Pilotajea San Ignacio eta Hermano Garate egoitzako instalazioetan eramango da 50 egoiliar ingururen gainean; horietatik 25ek esku-hartze taldea osatuko dute eta beste 25ek kontrol taldea. Baliozkotzearen emaitzak diseinatzeko, atzemateko eta aztertzeko, Vicomtech zentro teknologikoaren azpikontratazioa izango da, teknologia berritzailea garatzen, baliozkotzen eta merkatura transferitzen espezializatua.

ZAINDARIren azken helburua Teia Care produktuaren kostu-eraginkortasun erreala kontrastatzea eta kuantifikatzea da.

Honetaz gain, teknologia hau behar bezala erabiltzeko antolaketa-jarraibideak garatzeko asmoa dago,  bai San Ignacio eta Hermano Garate zahar-egoitzan eta baita interesa duten beste egoitza batzuetan ere.